Η Παναγιώτα Έβανς είναι ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια. Από το 1992 διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στη περιοχή της Βούλας. Κατέχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου και παρέχει συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο για ενήλικες εφήβους και παιδιά. Είναι εξειδικευμένη στα θέματα που αφορούν την οικογένεια και το ζευγάρι. Επίσης, είναι πιστοποιημένη ψυχοθεραπεύτρια στα θέματα που αφορούν τραυματικές εμπειρίες και διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Για τα άτομα που έχουν ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης παρέχει συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία σε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, αποδοχής και σεβασμού, όπου μπορούν με ασφάλεια να εκφραστούν, να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν αποτελεσματικότερους τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων που τους απασχολούν.
Οι συνεδρίες πραγματοποιούνται επίσης εξ αποστάσεως μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών, όπως Zoom, Skype και Messenger.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ
Μεταξύ της συμβουλευτικής και της ψυχοθεραπείας υπάρχουν πολλά κοινά αλλά και αρκετές διαφορές. Οι διαφορές εξαρτώνται από το πρόβλημα, την προσέγγιση και τους στόχους για την επίλυση του προβλήματος. Μια από αυτές τις διαφορές είναι τα κίνητρα και οι συγκρούσεις του ατόμου. Όταν οι συγκρούσεις είναι σε συνειδητό επίπεδο, δηλαδή όταν κάποιος γνωρίζει το πρόβλημα του, αντιμετωπίζεται ευκολότερα μέσω συμβουλευτικής. Κάποιες φορές η διαταραχή δεν είναι σε συνειδητό επίπεδο και το άτομο δεν γνωρίζει το κίνητρο της συμπεριφοράς του ή του συναισθήματος του. Για παράδειγμα, όταν αισθάνεται ανεξήγητη λύπη ή ξεσπάει με υπερβολικό θυμό το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με ψυχοθεραπεία. Σημαντικό ρόλο στην επίλυση των προβλημάτων έχει η γνώση και η εξειδίκευση του θεραπευτή.
Η συμβουλευτική συνήθως επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που μπορεί να προκύψει σε μία περίοδο της ζωής του ατόμου και να δοκιμάσει σοβαρά τις προσαρμοστικές του ικανότητες. Το άτομο, το ζευγάρι ή η οικογένεια που θα επισκεφτούν τον σύμβουλο έχουν την δυνατότητα μέσω διαλόγου να διερευνήσουν, να επεξεργαστούν και να βρουν λύση για το συγκεκριμένο πρόβλημα που τους απασχολεί. Για παράδειγμα, ο έφηβος που διακατέχεται από υπερβολικό άγχος σε περίοδο εξετάσεων θα μάθει πως να διαχειρίζεται το άγχος του, οι γονείς πως θα προσεγγίσουν το παιδί τους και το ζευγάρι πως θα βελτιώσει την μεταξύ τους επικοινωνία. Ο διάλογος με τον σύμβουλο, δίνει στα άτομα την ευκαιρία να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους γύρω από τον εαυτό τους και να δώσουν λύση στο πρόβλημα τους. Η πορεία της συμβουλευτικής είναι συχνά μικρότερης διάρκειας από τη πορεία της ψυχοθεραπείας. Η αναζήτηση λύσης τους βοηθά να ανακαλύψουν ότι έχουν την δυνατότητα να παραμερίσουν τα εμπόδια που δυσλειτουργούν και να ανοίξουν δρόμο για λειτουργικότερο τρόπο ζωής.
ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ατομική ψυχοθεραπεία
Όταν κάποιος αποφασίζει να επισκεφτεί τον θεραπευτή είναι για να βρει λύση στο πρόβλημα που τον απασχολεί. Η σχέση μεταξύ τους βασίζεται κυρίως στη λεκτική επικοινωνία. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η μη- λεκτική επικοινωνία καθώς πολλά από τα συναισθήματα εκφράζονται με τη «γλώσσα του σώματος». Μερικά παραδείγματα είναι: ο τόνος της φωνής, διάφορες γκριμάτσες, ο τρόπος που καθόμαστε, στεκόμαστε, ή περπατάμε. Ο θεραπευτής ακούει αυτά που λέγονται αλλά και αυτά που εκφράζει το σώμα. Μπορούμε να τον παρομοιάσουμε με κάποιον που ακούει μουσική και συγχρόνως μπορεί να ξεχωρίσει τη μελωδία διαφορετικών μουσικών οργάνων.
Οι θεωρητικές γνώσεις δεν αρκούν για την θεραπευτική σχέση. Ο θεραπευτής είναι προϊόν πολλών θεωρητικών και τεχνικών γνώσεων. Καλείται να αξιοποιήσει και να ολοκληρώσει τις γνώσεις του αποκτώντας αυτογνωσία και προσωπική ωριμότητα που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπευτικής σχέσης. Μπορούμε να τον παρομοιάσουμε με μια γέφυρα που η μια του πλευρά έχει θεμέλιο την γνώση, την πραγματικότητα και την εμπειρία και η άλλη έχει την βάση της στο πρόβλημα και τον πόνο του θεραπευόμενου. Η ένωση των δύο πλευρών επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ πραγματικότητας και παθολογίας ώστε να βρεθεί και να δοθεί λύση στο πρόβλημα.
Ομαδική ψυχοθεραπεία
Στην ομαδική θεραπεία τα μέλη της κυμαίνονται από τέσσερα έως οκτώ άτομα και συναντιόνται κάθε εβδομάδα για δύο ώρες. Συμφωνούν ότι εκτός ομάδας θα τηρείται το απόρρητο και κανείς δεν θα συζητάει ότι έχει συμβεί ή ειπωθεί. Ο θεραπευτής που είναι εξειδικευμένος στην δυναμική της ομάδας, παρατηρεί την αλληλεπίδραση των μελών και επεμβαίνει όταν χρειαστεί. Τα άτομα στην ομάδα αισθάνονται λιγότερο μόνα ακούγοντας τους άλλους να μιλούν και κατανοούν ότι και άλλοι συνάνθρωποι έχουν τα ίδια προβλήματα αν όχι δυσμενέστερα. Ανταλλάσουν ιδέες για την επίλυση των προβλημάτων τους και «χτίζουν» την αυτοπεποίθηση τους μαθαίνοντας να εμπιστεύονται και να αποδέχονται ο ένας τον άλλον. Η δυναμική της ομάδας σε συνδυασμό με τις γνώσεις του θεραπευτή, τους επιτρέπει να δοκιμάσουν και να μάθουν νέους λειτουργικότερους τρόπους συμπεριφοράς.
ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΓΧΟΥΣ
Η μετατραυματική διαταραχή άγχους σχετίζεται με σοβαρό ψυχοτραυματικό γεγονός που έχει απειλήσει την ζωή του ίδιου του ατόμου, ή ως μάρτυρας έχει απειληθεί η σωματική του ακεραιότητα. Κάποιες από τις αιτίες είναι η φυσική καταστροφή, ένα σοβαρό ατύχημα, ο βιασμός, η ληστεία, η τρομοκρατική επίθεση, ο πόλεμος, η ιατρική διάγνωση που απειλεί την ζωή, η σωματική βία, ή μια ξαφνική πληροφορία που έχει σχέση με θάνατο ή τραυματισμό.
Κάποια από τα συμπτώματα της μετατραυματικής διαταραχής άγχους είναι η δυσκολία στον ύπνο, η επαναβίωση του γεγονότος μέσα από όνειρα, οι συχνοί εφιάλτες που μπορεί να συμπεριλαμβάνουν ή όχι σκηνές από το συμβάν, οι επαναλαμβανόμενες σκέψεις και εικόνες που σχετίζονται με το γεγονός, η γενική αίσθηση μουδιάσματος, η απώλεια ενδιαφέροντος για ζωτικής σημασίας δραστηριότητες, οι κρίσεις πανικού, η αγωνία, ο φόβος, οι εκρήξεις θυμού, οι ψυχοσωματικές αντιδράσεις, οι ενοχές, η κατάθλιψη, τα αισθήματα ντροπής, τα προβλήματα στις στενές σχέσεις, η αποστασιοποίηση από άτομα και χώρους που θυμίζουν το τραυματικό γεγονός, η αποφυγή σκέψης και συζήτησης του γεγονότος, η αφήγηση του γεγονότος χωρίς συναίσθημα και η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά όπως μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ ή πολύ γρήγορο οδήγημα και αυτοκτονικές σκέψεις.
Κάποια άτομα πού βιώνουν μια τραυματική εμπειρία ενδέχεται να έχουν δυσκολία να ανταπεξέλθουν για ένα διάστημα, αλλά στο τέλος προσαρμόζονται. Η προσαρμογή μετά το τραυματικό γεγονός δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη των τεσσάρων εβδομάδων. Όταν με το πέρασμα του χρόνου το άτομο εξακολουθεί να έχει συμπτώματα και δεν μπορεί να ελέγξει τις σκέψεις του, την συμπεριφορά του, ή τα συναισθήματα του, θα πρέπει να ζητήσει την βοήθεια του ειδικού.
Κάποιος που έχει βιώσει σωματική ή ψυχολογική κακοποίηση σε μικρή ηλικία, έχει παραμεληθεί, ή έχει μεγαλώσει σε περιβάλλον που η αγάπη είναι ανύπαρκτη και αισθάνεται απόρριψη, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες για μετατραυματική διαταραχή άγχους.
Το παιδί ή ο έφηβος μπορεί να τραυματιστεί ψυχολογικά και να έχει μακροχρόνια συμπτώματα ίδια με αυτά της μετατραυματικής διαταραχής άγχους, ακόμα και αν δεν έχει κακοποιηθεί, ή δεν έχει βιώσει κάποιο συνταρακτικό τραυματικό γεγονός, αλλά έχει βιώσει τραυματική εμπειρία. Για παράδειγμα, οι γονείς βγαίνουν το βράδυ για διασκέδαση και το παιδί αποθηκεύει στη μνήμη του αυτή την έξοδο και τις εξόδους που θα ακολουθήσουν ως εγκατάλειψη, έλλειψη αγάπης και απόρριψη.
Κάθε ερέθισμα που συνδέεται με αυτή την εμπειρία προσθέτει άγχος και συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό όπως: δεν είμαι αγαπητός, δεν μπορώ να ελέγξω καμία κατάσταση, δεν είμαι ικανός να κρατήσω κάποιον δίπλα μου, με απορρίπτουν. Ως ενήλικας εάν δεν κατανοήσει και αντικαταστήσει τα παιδικά του συναισθήματα, θα εξακολουθεί να έχει αμφιβολίες για τον εαυτό του που θα επηρεάζουν τον ίδιο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Ο σαραντάχρονος άνδρας που αισθάνεται άγχος να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον εβδομηντάχρονο πατέρα του ή τη μητέρα του και αντιδρά με φόβο και αγωνία, δεν αντιδρά σαν ενήλικας, αλλά σαν το τρομαγμένο παιδί που στο παρελθόν έχει βιώσει τραυματική εμπειρία. Αυτή του η αντίδραση δεν περιορίζεται μόνο στην σχέση με τους γονείς, αλλά σε κάθε σχέση που κάποιο ερέθισμα θα φέρνει στην επιφάνεια τα αρνητικά συναισθήματα του τραύματος.
Θεραπεία για την Μετατραυματική Διαταραχή Αγχους
Η θεραπεία για την μετατραυματική διαταραχή άγχους έχει ως στόχο να βοηθήσει το άτομο να επεξεργαστεί και να διορθώσει τραυματικά σχήματα που έχουν αποθηκευτεί στην μνήμη, έχουν παγώσει στο χρόνο και εξακολουθούν να του αναστατώνουν την ζωή. Διάφορες όψεις της τραυματικής εμπειρίας όπως ενοχλητικά συναισθήματα και αρνητικές σκέψεις που διαστρεβλώνουν την εικόνα του εαυτού, αντικαθίστανται στη μνήμη με καινούργιες, ρεαλιστικές και θετικές πληροφορίες. Ο στόχος της θεραπείας είναι να αποκατασταθεί η πληροφορία από το τραυματικό συμβάν και το άτομο να προσαρμοστεί με θετικά συναισθήματα για τον εαυτό.
Γνωσιακή θεραπεία
Μια από τις θεραπείες που ενδείκνυνται για την μετατραυματική διαταραχή άγχους, είναι η γνωσιακή. Αυτού του είδους η θεραπεία γίνεται μέσω συζήτησης και βοηθάει το άτομο να επεξεργαστεί και να αναγνωρίσει τον τρόπο που σκέφτεται και που τον κρατάει εγκλωβισμένο σε παλιά δυσλειτουργικά σχήματα. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αντιλαμβάνεται αρνητικές ή ανακριβείς καταστάσεις σαν να είναι φυσιολογικές.
Συχνά η γνωσιακή θεραπεία συμπληρώνεται με την θεραπεία της συμπεριφοράς. Ο θεραπευτής, βοηθάει το άτομο να αντιμετωπίσει καταστάσεις που είναι φοβικές και με ασφαλή βήματα τον μαθαίνει να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά.
Μέθοδος E.M.D.R
Μια άλλη θεραπευτική μέθοδος, είναι η Eye Movement Desensitization and Reprocessing (E.M.D.R) που σημαίνει «απευαισθητοποίηση και επαναπροσαρμογή μέσω οφθαλμικών κινήσεων». Ενδείκνυται για την θεραπεία της μετατραυματικής διαταραχής άγχους και εφαρμόζεται σε ενήλικες εφήβους και παιδιά. Σε ένα ασφαλές θεραπευτικό πλαίσιο, ο εκπαιδευμένος ψυχολόγος, καθοδηγεί τον θεραπευόμενο να εστιάσει τη προσοχή του σε αναμνήσεις που του δημιουργούν άγχος και συγχρόνως να παρακολουθεί αμφίπλευρα αισθητηριακά ερεθίσματα που μπορεί να είναι οπτικά, ηχητικά, ή απτικά. Εκτός των μετατραυματικών διαταραχών όλων των ειδών, εφαρμόζεται επίσης, σε κρίσεις πανικού, εξαρτήσεις, φοβίες, κατάθλιψη και ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές. Η μέθοδος Ε.M.D.R., επιτρέπει στο άτομο να επεξεργαστεί τραυματικές αναμνήσεις και να αλλάξει τον τρόπο που αντιδρά σε αυτές. Η αλλαγή που γίνεται είναι σε επίπεδο ψυχολογικό, σωματικό, και νευροφυσιολογικό και δίνει στο άτομο τη δυνατότητα, όχι μόνο να εξαλείψει τα συμπτώματα, αλλά να επεξεργαστεί και να αλλάξει την αρνητική πεποίθηση που έχει για τον εαυτό του, σε θετική.
Για τα άτομα που έχουν ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης παρέχει συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία σε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, αποδοχής και σεβασμού, όπου μπορούν με ασφάλεια να εκφραστούν, να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν αποτελεσματικότερους τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων που τους απασχολούν.
Οι συνεδρίες πραγματοποιούνται επίσης εξ αποστάσεως μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών, όπως Zoom, Skype και Messenger.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ
Μεταξύ της συμβουλευτικής και της ψυχοθεραπείας υπάρχουν πολλά κοινά αλλά και αρκετές διαφορές. Οι διαφορές εξαρτώνται από το πρόβλημα, την προσέγγιση και τους στόχους για την επίλυση του προβλήματος. Μια από αυτές τις διαφορές είναι τα κίνητρα και οι συγκρούσεις του ατόμου. Όταν οι συγκρούσεις είναι σε συνειδητό επίπεδο, δηλαδή όταν κάποιος γνωρίζει το πρόβλημα του, αντιμετωπίζεται ευκολότερα μέσω συμβουλευτικής. Κάποιες φορές η διαταραχή δεν είναι σε συνειδητό επίπεδο και το άτομο δεν γνωρίζει το κίνητρο της συμπεριφοράς του ή του συναισθήματος του. Για παράδειγμα, όταν αισθάνεται ανεξήγητη λύπη ή ξεσπάει με υπερβολικό θυμό το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με ψυχοθεραπεία. Σημαντικό ρόλο στην επίλυση των προβλημάτων έχει η γνώση και η εξειδίκευση του θεραπευτή.
Η συμβουλευτική συνήθως επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που μπορεί να προκύψει σε μία περίοδο της ζωής του ατόμου και να δοκιμάσει σοβαρά τις προσαρμοστικές του ικανότητες. Το άτομο, το ζευγάρι ή η οικογένεια που θα επισκεφτούν τον σύμβουλο έχουν την δυνατότητα μέσω διαλόγου να διερευνήσουν, να επεξεργαστούν και να βρουν λύση για το συγκεκριμένο πρόβλημα που τους απασχολεί. Για παράδειγμα, ο έφηβος που διακατέχεται από υπερβολικό άγχος σε περίοδο εξετάσεων θα μάθει πως να διαχειρίζεται το άγχος του, οι γονείς πως θα προσεγγίσουν το παιδί τους και το ζευγάρι πως θα βελτιώσει την μεταξύ τους επικοινωνία. Ο διάλογος με τον σύμβουλο, δίνει στα άτομα την ευκαιρία να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους γύρω από τον εαυτό τους και να δώσουν λύση στο πρόβλημα τους. Η πορεία της συμβουλευτικής είναι συχνά μικρότερης διάρκειας από τη πορεία της ψυχοθεραπείας. Η αναζήτηση λύσης τους βοηθά να ανακαλύψουν ότι έχουν την δυνατότητα να παραμερίσουν τα εμπόδια που δυσλειτουργούν και να ανοίξουν δρόμο για λειτουργικότερο τρόπο ζωής.
ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ατομική ψυχοθεραπεία
Όταν κάποιος αποφασίζει να επισκεφτεί τον θεραπευτή είναι για να βρει λύση στο πρόβλημα που τον απασχολεί. Η σχέση μεταξύ τους βασίζεται κυρίως στη λεκτική επικοινωνία. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η μη- λεκτική επικοινωνία καθώς πολλά από τα συναισθήματα εκφράζονται με τη «γλώσσα του σώματος». Μερικά παραδείγματα είναι: ο τόνος της φωνής, διάφορες γκριμάτσες, ο τρόπος που καθόμαστε, στεκόμαστε, ή περπατάμε. Ο θεραπευτής ακούει αυτά που λέγονται αλλά και αυτά που εκφράζει το σώμα. Μπορούμε να τον παρομοιάσουμε με κάποιον που ακούει μουσική και συγχρόνως μπορεί να ξεχωρίσει τη μελωδία διαφορετικών μουσικών οργάνων.
Οι θεωρητικές γνώσεις δεν αρκούν για την θεραπευτική σχέση. Ο θεραπευτής είναι προϊόν πολλών θεωρητικών και τεχνικών γνώσεων. Καλείται να αξιοποιήσει και να ολοκληρώσει τις γνώσεις του αποκτώντας αυτογνωσία και προσωπική ωριμότητα που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπευτικής σχέσης. Μπορούμε να τον παρομοιάσουμε με μια γέφυρα που η μια του πλευρά έχει θεμέλιο την γνώση, την πραγματικότητα και την εμπειρία και η άλλη έχει την βάση της στο πρόβλημα και τον πόνο του θεραπευόμενου. Η ένωση των δύο πλευρών επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ πραγματικότητας και παθολογίας ώστε να βρεθεί και να δοθεί λύση στο πρόβλημα.
Ομαδική ψυχοθεραπεία
Στην ομαδική θεραπεία τα μέλη της κυμαίνονται από τέσσερα έως οκτώ άτομα και συναντιόνται κάθε εβδομάδα για δύο ώρες. Συμφωνούν ότι εκτός ομάδας θα τηρείται το απόρρητο και κανείς δεν θα συζητάει ότι έχει συμβεί ή ειπωθεί. Ο θεραπευτής που είναι εξειδικευμένος στην δυναμική της ομάδας, παρατηρεί την αλληλεπίδραση των μελών και επεμβαίνει όταν χρειαστεί. Τα άτομα στην ομάδα αισθάνονται λιγότερο μόνα ακούγοντας τους άλλους να μιλούν και κατανοούν ότι και άλλοι συνάνθρωποι έχουν τα ίδια προβλήματα αν όχι δυσμενέστερα. Ανταλλάσουν ιδέες για την επίλυση των προβλημάτων τους και «χτίζουν» την αυτοπεποίθηση τους μαθαίνοντας να εμπιστεύονται και να αποδέχονται ο ένας τον άλλον. Η δυναμική της ομάδας σε συνδυασμό με τις γνώσεις του θεραπευτή, τους επιτρέπει να δοκιμάσουν και να μάθουν νέους λειτουργικότερους τρόπους συμπεριφοράς.
ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΓΧΟΥΣ
Η μετατραυματική διαταραχή άγχους σχετίζεται με σοβαρό ψυχοτραυματικό γεγονός που έχει απειλήσει την ζωή του ίδιου του ατόμου, ή ως μάρτυρας έχει απειληθεί η σωματική του ακεραιότητα. Κάποιες από τις αιτίες είναι η φυσική καταστροφή, ένα σοβαρό ατύχημα, ο βιασμός, η ληστεία, η τρομοκρατική επίθεση, ο πόλεμος, η ιατρική διάγνωση που απειλεί την ζωή, η σωματική βία, ή μια ξαφνική πληροφορία που έχει σχέση με θάνατο ή τραυματισμό.
Κάποια από τα συμπτώματα της μετατραυματικής διαταραχής άγχους είναι η δυσκολία στον ύπνο, η επαναβίωση του γεγονότος μέσα από όνειρα, οι συχνοί εφιάλτες που μπορεί να συμπεριλαμβάνουν ή όχι σκηνές από το συμβάν, οι επαναλαμβανόμενες σκέψεις και εικόνες που σχετίζονται με το γεγονός, η γενική αίσθηση μουδιάσματος, η απώλεια ενδιαφέροντος για ζωτικής σημασίας δραστηριότητες, οι κρίσεις πανικού, η αγωνία, ο φόβος, οι εκρήξεις θυμού, οι ψυχοσωματικές αντιδράσεις, οι ενοχές, η κατάθλιψη, τα αισθήματα ντροπής, τα προβλήματα στις στενές σχέσεις, η αποστασιοποίηση από άτομα και χώρους που θυμίζουν το τραυματικό γεγονός, η αποφυγή σκέψης και συζήτησης του γεγονότος, η αφήγηση του γεγονότος χωρίς συναίσθημα και η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά όπως μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ ή πολύ γρήγορο οδήγημα και αυτοκτονικές σκέψεις.
Κάποια άτομα πού βιώνουν μια τραυματική εμπειρία ενδέχεται να έχουν δυσκολία να ανταπεξέλθουν για ένα διάστημα, αλλά στο τέλος προσαρμόζονται. Η προσαρμογή μετά το τραυματικό γεγονός δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη των τεσσάρων εβδομάδων. Όταν με το πέρασμα του χρόνου το άτομο εξακολουθεί να έχει συμπτώματα και δεν μπορεί να ελέγξει τις σκέψεις του, την συμπεριφορά του, ή τα συναισθήματα του, θα πρέπει να ζητήσει την βοήθεια του ειδικού.
Κάποιος που έχει βιώσει σωματική ή ψυχολογική κακοποίηση σε μικρή ηλικία, έχει παραμεληθεί, ή έχει μεγαλώσει σε περιβάλλον που η αγάπη είναι ανύπαρκτη και αισθάνεται απόρριψη, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες για μετατραυματική διαταραχή άγχους.
Το παιδί ή ο έφηβος μπορεί να τραυματιστεί ψυχολογικά και να έχει μακροχρόνια συμπτώματα ίδια με αυτά της μετατραυματικής διαταραχής άγχους, ακόμα και αν δεν έχει κακοποιηθεί, ή δεν έχει βιώσει κάποιο συνταρακτικό τραυματικό γεγονός, αλλά έχει βιώσει τραυματική εμπειρία. Για παράδειγμα, οι γονείς βγαίνουν το βράδυ για διασκέδαση και το παιδί αποθηκεύει στη μνήμη του αυτή την έξοδο και τις εξόδους που θα ακολουθήσουν ως εγκατάλειψη, έλλειψη αγάπης και απόρριψη.
Κάθε ερέθισμα που συνδέεται με αυτή την εμπειρία προσθέτει άγχος και συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό όπως: δεν είμαι αγαπητός, δεν μπορώ να ελέγξω καμία κατάσταση, δεν είμαι ικανός να κρατήσω κάποιον δίπλα μου, με απορρίπτουν. Ως ενήλικας εάν δεν κατανοήσει και αντικαταστήσει τα παιδικά του συναισθήματα, θα εξακολουθεί να έχει αμφιβολίες για τον εαυτό του που θα επηρεάζουν τον ίδιο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Ο σαραντάχρονος άνδρας που αισθάνεται άγχος να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον εβδομηντάχρονο πατέρα του ή τη μητέρα του και αντιδρά με φόβο και αγωνία, δεν αντιδρά σαν ενήλικας, αλλά σαν το τρομαγμένο παιδί που στο παρελθόν έχει βιώσει τραυματική εμπειρία. Αυτή του η αντίδραση δεν περιορίζεται μόνο στην σχέση με τους γονείς, αλλά σε κάθε σχέση που κάποιο ερέθισμα θα φέρνει στην επιφάνεια τα αρνητικά συναισθήματα του τραύματος.
Θεραπεία για την Μετατραυματική Διαταραχή Αγχους
Η θεραπεία για την μετατραυματική διαταραχή άγχους έχει ως στόχο να βοηθήσει το άτομο να επεξεργαστεί και να διορθώσει τραυματικά σχήματα που έχουν αποθηκευτεί στην μνήμη, έχουν παγώσει στο χρόνο και εξακολουθούν να του αναστατώνουν την ζωή. Διάφορες όψεις της τραυματικής εμπειρίας όπως ενοχλητικά συναισθήματα και αρνητικές σκέψεις που διαστρεβλώνουν την εικόνα του εαυτού, αντικαθίστανται στη μνήμη με καινούργιες, ρεαλιστικές και θετικές πληροφορίες. Ο στόχος της θεραπείας είναι να αποκατασταθεί η πληροφορία από το τραυματικό συμβάν και το άτομο να προσαρμοστεί με θετικά συναισθήματα για τον εαυτό.
Γνωσιακή θεραπεία
Μια από τις θεραπείες που ενδείκνυνται για την μετατραυματική διαταραχή άγχους, είναι η γνωσιακή. Αυτού του είδους η θεραπεία γίνεται μέσω συζήτησης και βοηθάει το άτομο να επεξεργαστεί και να αναγνωρίσει τον τρόπο που σκέφτεται και που τον κρατάει εγκλωβισμένο σε παλιά δυσλειτουργικά σχήματα. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αντιλαμβάνεται αρνητικές ή ανακριβείς καταστάσεις σαν να είναι φυσιολογικές.
Συχνά η γνωσιακή θεραπεία συμπληρώνεται με την θεραπεία της συμπεριφοράς. Ο θεραπευτής, βοηθάει το άτομο να αντιμετωπίσει καταστάσεις που είναι φοβικές και με ασφαλή βήματα τον μαθαίνει να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά.
Μέθοδος E.M.D.R
Μια άλλη θεραπευτική μέθοδος, είναι η Eye Movement Desensitization and Reprocessing (E.M.D.R) που σημαίνει «απευαισθητοποίηση και επαναπροσαρμογή μέσω οφθαλμικών κινήσεων». Ενδείκνυται για την θεραπεία της μετατραυματικής διαταραχής άγχους και εφαρμόζεται σε ενήλικες εφήβους και παιδιά. Σε ένα ασφαλές θεραπευτικό πλαίσιο, ο εκπαιδευμένος ψυχολόγος, καθοδηγεί τον θεραπευόμενο να εστιάσει τη προσοχή του σε αναμνήσεις που του δημιουργούν άγχος και συγχρόνως να παρακολουθεί αμφίπλευρα αισθητηριακά ερεθίσματα που μπορεί να είναι οπτικά, ηχητικά, ή απτικά. Εκτός των μετατραυματικών διαταραχών όλων των ειδών, εφαρμόζεται επίσης, σε κρίσεις πανικού, εξαρτήσεις, φοβίες, κατάθλιψη και ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές. Η μέθοδος Ε.M.D.R., επιτρέπει στο άτομο να επεξεργαστεί τραυματικές αναμνήσεις και να αλλάξει τον τρόπο που αντιδρά σε αυτές. Η αλλαγή που γίνεται είναι σε επίπεδο ψυχολογικό, σωματικό, και νευροφυσιολογικό και δίνει στο άτομο τη δυνατότητα, όχι μόνο να εξαλείψει τα συμπτώματα, αλλά να επεξεργαστεί και να αλλάξει την αρνητική πεποίθηση που έχει για τον εαυτό του, σε θετική.
